Openbare rechtspraak

Welke informatie over civiele procedures die bij de rechter lopen, moet desgevraagd aan derden worden gegeven? De Hoge Raad heeft onlangs deze vraag beantwoord.

Openbare rechtspraak

In het kader van het beginsel van de openbaarheid van de rechtspraak zoals bepaald in art. 6 EVRM (iedereen heeft recht op een openbare behandeling van zijn zaak), art. 121 Grondwet (zowel de behandeling van de zaak als de uitspraak zijn openbaar), art. 4 RO (slechts om gewichtige redenen vindt de zitting plaats achter gesloten deuren) en art. 27 Rv (een beslissing om de deuren te sluiten vergt een specifieke belangenafweging) kan de vraag worden gesteld welke informatie over aanhangige civiele procedures aan derden moet worden gegeven.

De Hoge Raad (21 april 2023, HR:2023:658) oordeelt dat het door de gerechten gehanteerde overzicht van de plaats en het tijdstip van aanhangige zaken, voor iedereen te raadplegen moet zijn, met dien verstande dat de namen van partijen waar nodig geanonimiseerd worden. Daarnaast moeten advocaten en andere betrokkenen navraag kunnen doen of een procedure tussen bepaalde partijen aanhangig is en wat de stand van zaken in de procedure is. Voor zaken die naar hun aard niet op een openbare zitting worden behandeld, zoals zaken op het terrein van personen- en familierecht, geldt dat derden geen recht hebben op deze informatie.

Over procedures die niet langer aanhangig zijn, geeft de wet aan derden geen aanspraak op andere informatie dan de rechterlijke uitspraak. Rechterlijke uitspraken zijn openbaar en kunnen door iedereen worden opgevraagd. In de regel is het verstrekken van een geanonimiseerde versie van de uitspraak verstrekt of verwijzing naar de publicatie van de geanonimiseerde uitspraak op rechtspraak.nl, voldoende om aan het vereiste van openbaarheid te voldoen. De overige inhoud van het procesdossier is niet openbaar. Indien een procedure is geëindigd zonder dat een uitspraak is gedaan, bijvoorbeeld als gevolg van een door partijen getroffen schikking, hebben derden geen aanspraak op verstrekking door het gerecht van informatie over de procedure die aanhangig was.